روش های درمان اسکار زخم و جلوگیری از ایجاد

یکی از حساس ترین نواحی بدن که همیشه در معرض دید قرار دارد پوست است که گاهی به واسطه تصادف ، جراحی ، بریدگی ، سوختگی ، بیماری های پوستی ، جوش یا آکنه و … دچار آسیب شده و زخم بوجود می آید . گاهی این زخم ها سطحی بوده و در زمان کوتاه و با رسیدگی درمان می شود ، به صورتی که شخص قادر به تشخیص محل آن نیست ، اما در مواردی که عمق و وسعت زخم زیاد است پروسه درمان گاهی ماه ها به طول می انجامد که این امر باعث بوجود آمدن اسکار زخم می شود و پوست ، ظاهر زیبای خود را از دست داده و دچار برآمدگی ، تغییر رنگ و نوع بافت آن می شود .

این امر مخصوصا اگر در نواحی صورت و دستها باشد ، که در معرض دید سایرین قرار دارد باعث بوجود آمدن حس بد و  از بین رفتن اعتماد به نفس افراد می شود .یک متخصص پوست و مو که تجربه زیادی در زمینه درمان اسکار دارد می تواند با توجه به ظاهر اسکار روی پوست بهترین روش درمانی را توصیه کند.

اسکار چیست ؟

معمولا بعد از هر آسیب دیدگی یا زخم در ناحیه پوست ، بدن شروع به ترمیم محل آن به وسیله تولید لایه جدیدی از بافت که با نواحی اطراف زخم متفاوت است می کند . بسته به عمق زخم لایه ای که روی آن بوجود می آید زخیم تر و به شکل برآمده تشکیل می شود و اسکار زخم را بوجود می آورد  . لایه اولیه به رنگ صورتی یا قرمز تشکیل شده و به ورود زمان تغییر رنگ می دهد که ممکن است از رنگ بدن تیره تر یا روشن تر شود .

اسکار ها به واسطه نوع زخم به شکل برآمده گی و یا حتی فرو رفتگی دیده می شوند ، در صورتیکه عمق زخم زیاد باشد ، بدن با تولید بافت اضافی اسکاری را بوجود می آورد که از اندازه زخم اولیه بزرگتر است و در مواردی مانند آبله مرغان یا آکنه که التهاب زیاد باعث از بین رفتن کلاژن پوست می شود معمولا پوست به شکل فرو رفتگی بهبود پیدا می کند .

البته که با مراقبت از زخم و استفاده از روش های درمان صحیح این آسیب ها را می توان به حداقل رساند .

معرفی انواع بافت اسکار

به طور کلی اسکارها به 3 دسته تقسیم می شوند :

• اسکار گوشت اضافه ( کلوئید  – Keloid scar )
• اسکار برجسته ( هیپرتروفیک –Hypertrophic scar )
• اسکار فرورفته ( آتروفیک – Atrophic scar )

روش تشخیص نوع اسکار

تشخیص نوع اسکار اصلی ترین راه برای انتخاب بهترین نوع درمان می باشد ، در ذیل به بررسی آنها می پردازیم .

اسکار گوشت اضافه  ( کلوئید  – Keloid scar )

اسکار کلوئیدی نیز مانند هایپرتروفیک از ترشح بیش از حد کلاژن بوجود می آید ، کلوئیدها به صورت دایره ای و حبابی در بالاترین لایه پوست پدید می آیند و در رنگ های صورتی تا بنفش تیره دیده می شوند ، سطح آنها براق است اصلی ترین نشانه آنها این است که بر خلاف اسکارهای هیپروتروفیک ، خارج از محدوده زخم اصلی گسترش می یابند و بافت پوست سالم مجاور زخم را تحت تاثیر قرار می دهند . شانس ایجاد زخم کلوئیدی در افرادی که رنگ تیره دارند بیشتر است .

اسکار برجسته ( هیپرتروفیک –Hypertrophic scar  )

به علت ترمیم و بازسازی بافت تخریب شده در محل زخم ، بدن پروتئینی ( کلاژن ) تولید می کند . در مراحل پایانی درمان سطح ترشح کلاژن کم شده و مقدار زیادی از آن تجزیه می شود ، اما در مواردی که ترشح بیش از حد انجام شود در محل اتصال زخم برآمدگی بوجود می آید که رنگ آن صورتی یا قرمز و ارتفاع آن حدودا 4 میلی متر بالاتر از سطح پوست است .

بافت سخت و محکمی داشته و به بقیه قسمت های پوست سرایت نمیکند ، معمولا بعد از گذشت چند ماه کوچکتر شده و از بین می رود اما در مواردی نیاز به درمان دارد .

اسکار فرورفته ( آتروفیک – Atrophic scar )

زمانی که بدن قادر به بازسازی صدمات وارده به پوست نیست باعث بوجود آمدن فرو رفتگی هایی بر روی پوست می شود .

این امر به دلیل کمبود کلاژن در فرآیند بهبودی و درمان ایجاد می شود ، این نوع اسکار به دلیل بهبودی که زیر لایه مورد انتظار پوست ایجاد می شود از لحاظ ظاهری فرورفتگی دارد ، اگر چه در نتیجه برداشتن خال و … بوجود می آید با آکنه و آبله مرغان در ارتباط است .

روش های درمان اسکار زخم

درمان اسکار به عواملی مثل علت ایجاد اسکار ، نوع اسکار ، مدت زمانی که از ایجاد آن گذشته ، سن فردی که دچار اسکار شده و … بستگی دارد . معمولا اسکارهایی که به واسطه زخم بوجود آمده اند به طور کامل از بین نمی روند و در طی سالها کمرنگ تر و کوچکتر می شوند ، امروزه متد و روش های متعددی جهت درمان اسکار وجود دارد که پزشک متخصص و باتجربه پس از ارزیابی بافت اسکار و بسته به نیاز و خواسته شما از یکی از این روش ها و در برخی موارد با تلفیق چند روش ، درمان را شروع می کند .

بهترین روش های درمان اسکارها عبارت اند از :

درمان اسکار با لیزر

یکی از روش های دقیق و موثر در از بین بردن اسکار استفاده از تکنولوژی لیزر می باشد ، لیزر دارای پرتوهایی است که سبب یکدست شدن سطح پوست و افزایش میزان کلاژن سازی جهت درمان نواحی آسیب دیده می شود .

پزشک بدون انجام عمل جراحی در کوتاه ترین زمان و با کمک فناوری لیزر با کمترین درد و ناراحتی و با بهترین و باکیفیت ترین نتیجه به درمان پرداخته و مشکلات بیمار در ارتباط با زیبایی پوست را درمان می کند ، و حتی بیمار نیاز به استراحت در منزل را هم ندارد .

استفاده از ژل بلافیل جهت درمان اسکار

بلافیل یک پرکننده تزریقی بر پایه کلاژن ،  با ماندگاری بالا و نتایج خیلی خوب است که برای درمان اسکارهای قدیمی و انواع خاصی از اسکارهای متوسط تا شدید آکنه در افراد بالای 21 سال استفاده می شود .

تزریق این ژل در ناحیه مورد نظر سبب تولید سریع کلاژن طبیعی توسط بدن می شود و ساختار متراکمی را اطراف ناحیه درمان ایجاد می کند ، این نوآوری بی نظیر حاوی دانه های میکروسکوپی پلی متیل متاکریلات است که ترکیبی جدید برپایه کلاژن برای تقویت طولانی مدت بافت نرم تولید می کند . این ترکیب به زیر جای زخم تزریق شده وجالب آنکه جذب پوست نمی شود و بدن را به تولید کلاژن تحریک کرده و پوستی سفت و ظاهری زیباتر و جوانتر را به شما هدیه می دهد .

درمان زخم با میکرونیدلینگ

میکرونیدلینگ برای انواع مختلف گروه پوستی کاربرد دارد و یکی از روش های ایمن در عرصه زیبایی و پزشکی محسوب می شود . در میکرو نیدلینگ از یک غلتک سوزن دار کوچک و دستی یا قلم های دستی برای درمان اسکار آکنه استفاده می شود ، این سوزن ها پوست را شکافته اما وارد آن نمی شوند و با این روش کلاژن سازی ، تحریک و تسریع جایگزینی سلولی را در آن ناحیه فعال می کنند .

میکرونیدلینگ در کاهش عمق اسکار آکنه تاثیر فراوانی دارد و معمولا پس از گذشت  9 ماه از بکارگیری آن نمایان می شود . بهترین درمان برای جای جوش محسوب می شود ، با تخریب گسترده بافت پوست مکانیزم ترمیم را تحریک می کند .

درمان اسکار با سابسیژن

سابسیژن با قطع اتصال زیر ناحیه اسکار که موجب می شود پوست به سطح زیرین کشیده شده و فرورفتگی روی آن ایجاد شود ، انجام خواهد شد . در این روش فرو رفتگی پوست در ناحیه اسکار ترمیم شده و هم سطح دیگر قسمت ها می شود . سابسیژن یکی از موثر ترین روش ها جهت درمان اسکارهای فرو رفته است ، در گذشته از ابزاری تیغ مانند که دردناک و با ریسک بالایی همراه بود به نام نوکور ( Nucor ) استفاده می شد . در حالی که امروزه از سابسیژکتور ، وسیله ای مخصوص که میزان درد و عوارض آن به حداقل رسیده  استفاده می شود .

نحوه تزریق استروئید جهت درمان اسکار کلوئید

تزریق استروئید در اسکار کلوئیدی یکی از متداول ترین و موثر ترین روش ها در کاهش حجم و رفع  قرمز بوجود آمده است . بافت کلوئیدی به تزریق استروئید واکنش مثبت نشان داده و معمولا تزریق ها هر دو تا شش هفته یکبار تا زمان مشاهده علائم بهبود انجام می شود . استروئیدها با تاثیر در از بین بردن فیبروبلاست سطح پوست ، موجب بازسازی بافت اسکار می شوند . متخصصان پوست استفاده از روش های درمانی مکمل مانند لیزر درمانی یا سایر روش های موجود را  نیز توصیه می کنند . در بیشتر موارد، برای به دست آوردن نتایج دلخواه، به چندین جلسه درمانی نیاز دارید.

مراقبت های پس از درمان اسکار

پس از درمان، پزشک در مورد مراقبت از پوست توصیه های مورد نیاز را در اختیارتان قرار می دهد. این مراحل به نوع درمان انجام شده و نیازهای خاص شما بستگی دارد.

اما در اینجا چند نکته مهم وجود دارد که باید رعایت کنید:

پزشک از شما می خواهد که برای مدت معینی، معمولاً 48 ساعت، از نور مستقیم خورشید دور بمانید، روزانه از کرم ضد آفتاب استفاده کنید. بدن خود را با لباس مناسب و کلاه بپوشانید و تا حد امکان در سایه راه بروید.

صورت خود را به آرامی تمیز کنید و از استفاده از اسکراب یا محصولات مشابه خودداری کنید. اجازه دهید پوست تان خود را به طور طبیعی ترمیم کند.

تا چند روز پس از درمان از مصرف محصولات حاوی رتینوئید، اسید گلیکولیک و ویتامین C خودداری کنید. در عوض، از محصولات مناسبی که پزشکتان توصیه می کند برای ترمیم پوست خود استفاده کنید.

مواد آرایشی را روی ناحیه تحت درمان نزنید، زیرا پوست پس از درمان نیاز به ترمیم دارد. یک متخصص پوست به شما می گوید چه زمانی استفاده از لوازم آرایش مجاز است.

چرا جای زخم تبدیل به اسکار می شود ؟

وقتی که پوست به دلیل سوختگی ، بریدگی ، جوش و …. دچار آسیب می شود تلاش می کند تا آسیب وارده را بهبود ببخشد ، در پی این تلاش و بازگشت پوست به حالت اولیه و طبیعی خود اسکارها بوجود می آیند ، که به واسطه آسیب وارده نوع اسکار و شکل ظاهری آن متفاوت است یعنی اگر چند اسکار روی پوست فردی ایجاد شده باشد هر کدام از آنها با دیگری متفاوت است .