دیابت بیماری مزمنی است که در صورت درمان نشدن به مرور زمان به اعصاب و عروق خونی در سراسر بدن آسیب می‌رساند. این روند مخرب می‌تواند منجر به مشکلات مختلفی در بدن از جمله زخم پای دیابتی شود. زخم پای دیابتی از نوک انگشتان پا شروع می‌شود و ناخن‌ها را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. در این مقاله عوامل خطر ابتلا به زخم ناخن دیابتی، عوارض و راه‌های درمان را بیان می‌کنیم.
زخم ناخن دیابتی؛ عارضه تدریجی و پیشرونده
زمانی که به دلیل دیابت شدید زخم پای دیابتی ایجاد می‌شود، ناخن‌ها نیز به تدریج دچار تغییر شکل و التهاب می‌شوند. زخم پا و انگشتان فرد مبتلا به دیابت به طور کامل التیام نمی‌یابد. این زخم‌ها معمولاً در قسمت انتهای پا، روی انگشتان یا کف پا ایجاد می‌شوند. عوامل خطر ابتلا به زخم پای دیابتی شامل موارد زیر است:
بالا رفتن قند خون:
قند خون کنترل نشده با گذشت زمان باعث آسیب به اعصاب و عروق خونی می‌شود. این آسیب در انگشتان پا بیشتر است.
نوروپاتی دیابتی:
آسیب به اعصاب پا می‌تواند حس درد را در پاها کاهش دهد، به طوری‌که فرد ممکن است متوجه زخم یا جراحت خود نشود.
بیماری عروقی محیطی:
دیابت به عروق خونی در پا آسیب می‌زند و کیفیت جریان خون پاها را کاهش می‌دهد. این تاثیر می‌تواند التیام زخم ناخن را دشوار کند.
خشکی پوست:
افراد مبتلا به دیابت بیشتر از دیگران در معرض خشکی پوست هستند. در چنین حالتی احتمال ترک خوردن ناخن‌ها و افزایش عفونت بیشتر است.
مصرف دخانیات:
سیگار کشیدن و مصرف قلیان جریان خون به پاها را کاهش می‌دهد و بهبود زخم از جمله زخم ناخن دیابتی را با مشکل مواجه می‌کند.
علائم زخم ناخن دیابتی؛ التهاب و تورم در اطراف ناخن
اولین راه برای تشخیص زخم ناخن دیابتی، پی بردن به زخم دیابتی است. زخم دیابتی ممکن است در هر قسمتی از پا ایجاد شود اما اغلب در قسمت انتهای انگشتان پا، ناخن‌ها و یا کف پا دیده می‌شود. این زخم‌ها در ابتدا کوچک و نامشخص هستند اما اگر به موقع تشخیص و درمان نشوند، به سرعت بزرگ و عمیق شده و عوارض جدی به دنبال خواهند داشت. علائم این زخم‌ها به صورت زیر است:
- التهاب و تورم در پا: قرمزی پوست اطراف زخم می‌تواند نشان دهنده التهاب یا عفونت باشد.
- درد و سوزش پا: درد ناشی از زخم دیابتی می‌تواند تیز، سوزشی یا مبهم احساس شود.
- ترشح از زخم: گاهی ترشح چرکی از زخم دیابتی نشان دهنده عفونت است.
- عدم بهبود زخم‌ها: عدم التیام کامل زخم در افراد دیابتی ناشی از مشکلات گردش خون است.
اگر هر یک از این علائم را در پاهای خود مشاهده کردید، به خصوص اگر مبتلا به دیابت هستید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. تشخیص و درمان زودهنگام زخم پای دیابتی می‌تواند از عوارض جدی مانند عفونت، گانگرن و قطع عضو جلوگیری کند.
پیشگیری از زخم ناخن دیابتی؛ رعایت نکات مراقبتی
مهمترین راه برای پیشگیری از زخم ناخن دیابتی، کنترل قند خون در محدوده سالم است. همچنین افراد مبتلا به دیابت باید از پاهای خود به خوبی مراقبت کنند. این کار شامل شستن روزانه پاها با آب ولرم و صابون، مرطوب نگه داشتن پاها، کوتاه کردن مرتب ناخن‌ها و پوشیدن کفش‌های طبی مناسب است. همچنین، سیگار کشیدن خطر ابتلا به زخم پای دیابتی را افزایش می‌دهد. از این‌رو، ترک سیگار یکی از بهترین کارهایی است که می‌توانید برای سلامتی پاهای خود انجام دهید.
درمان زخم ناخن دیابتی؛ کنترل قند خون و پاکسازی زخم
درمان زخم ناخن دیابتی به شدت زخم بستگی دارد. درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- پاکسازی زخم: پزشک زخم را تمیز و عفونت را درمان می‌کند.
- آنتی بیوتیک‌ها: اگر زخم عفونی باشد، ممکن است آنتی بیوتیک خوراکی یا موضعی تجویز شود.
- پانسمان: زخم باید با پانسمان مناسب پوشانده شود تا تمیز و مرطوب بماند.
- کاهش فشار: ممکن است از کفش‌های مخصوص یا وسایل دیگر برای کاهش فشار بر روی زخم استفاده گردد.
- جراحی: در برخی موارد، ممکن است برای برداشتن بافت مرده یا عفونی شده نیاز به جراحی باشد.
به یاد داشته باشید که زخم پای دیابتی مشکل جدی است که می‌تواند منجر به عوارض مخرب شود. اگر مبتلا به دیابت هستید، برای پیشگیری از زخم ناخن دیابتی، باید قند خون خود را کنترل کنید، به طور مرتب به پزشک مراجعه کرده و از پاهای خود به خوبی مراقبت نمایید.
